یک پیام بسیار مهم و اساسی کهقیام حضرت سید الشهدا (علیه السلام) دارد این است که هر کسی حق خلافت و حاکمیت برمسلمین ندارد و حکومت صالحان و عادلان تا آن‌جا ارزش دارد که بایدتمامی عزیزان و بهترین‌ها برایش جان بدهند؛ زیرا تنها در سایۀ این حکومت است که بشر می‌تواند به تکاملواقعی و نهایی و انسانی خود برسد و باقی حکومت‌ها انسان را به گمراهی وانحراف و عاقبت به شرّی می‌برند.
قیام حضرت ابا عبد اللهالحسین (علیه السلام) به این دلیل بود که اگر پایه بنیان چیزی از ابتدا کج گذاشتهشود بالاخره تا آن‌جا پیش می‌رود که جز با فدا کردن خون‌ها نمی‌توان جلوی بدبختی و انحراف را گرفت.
یکی از علت‌های مهم چند دستهشدن جامعه مسلمین بعد از رحلت رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله) این بود کهافراد عوام و صاحب نفوذ و قدرت زیادی بودند که هنوز تفکرات جاهلیت قبل از اسلام رادر افکارشان داشتند و خیال می‌کردند که هر کسی با زور سر نیزه بر مسند قدرت نشست او حاکم به حق است وبایستی بقیه از او تبعیت کنند و این حق را به خود می‌دانند که اعمال قدرت برمردم تحت سلطۀ خود روا بدارند در حالی که اسلام اساساً بر این بنساد بنا نهادهنشده است، بلکه پیامبر اسلام حضرت رحمة للعالمین و مایۀ رحمت برای تمام جهانیاناست و آمده است بشریت را از اضمحلال و سلطۀ جائران و حاکمان ظالم نجات بدهد و به همینخاطر است که همواره اولیاء خدا در برابر ظالمان تسلیم نمی‌شدند.
امام حسین (علیه السلام) فرزندانخود را با اختیار خودشان آورده بود و این‌طور نبود که آن‌ها را مجبور کرده باشد درحالی که دشمنان و نادانان انگشت اتّهام را به سوی امام می‌گیرند که خب امام که می‌خواست با ظالمانوحاکمان فاسد مقابله کند چرا همسران و فرزندان و نزدیکان خود را به قربانگاه برد وجای بسی تامّل دارد که این افراد به ظاهر روشنفکر و در واقع تاریک‌فکر چرا این سؤالرا از خود نمی‌پرسند که خب بر فرض امام (علیه السلام) به اجبار خویشان و اقرباء خود رابه مسلخ برده باشد ولی آن نانجیبان چرا دستشان را به خون آن‌ها آلوده کردند و حتی بهبچه‌هایخردسال هم رحم نکردند و آن‌قدر پستی و خباثت داشتند که به طفل شیرخواره هم رحم نکردند و آب را به رویاین بی‌گناهان بستند؟! آیا امام حسین (علیه اللام) و پیروانش کار بدی کردند کهبرای نجات بشریت از دست این نانجیبان فاسد _ که بقاء خود و حکومتشان را فقط در کشتنبقیه می‌بینند _ جان خود و عزیزانشان را فدا کردند؟
پیام حادثۀ کربلا این مطلب رامی‌رساندکه تن ندادن به حکومت ظالمان و فاسدان و غیر از خاندان پیامبر اسلام تکلیف الهی وفراتر از تشکیل یک حکومت صِرف و مایۀ سعادت بشریی است. آری اگر آن حضرت مقاومت نمی‌کرد آیندگان اورا متّهم می‌کردند که چرا ولیّ خدا در برابر انحرافات جاهلی و ضایع شدن مسیر حقّۀاسلامی کاری نکرد و سکوت پیشه کرد یا در برابر وعده و وعیدهایی مصالحه کرد؟
وقتی بعد از شهادت امام علی(علیه السلام) همۀ مسلمین طبق فرمودۀ پیامبر اسلام به سوی فرزندش امام حسن (علیهالسلام) روی آوردند معاویه در شام با زور سر نیزه و کشتن شخصیت‌های برجستهاسلامی و تزویر به ادّعای خلافت برخاست و امام حسن (علیه السلام) برای حفظ جانمسلمین و از بین نرفتن اسلام ناب محمدّی و ادامۀ مسیر مردان الهی به خاطر ضعفمسلمین در آن زمان و تازه مسلمان‌های زیادی که هنوز از اسلام چیز زیادی نمی‌دانستند به ناچار چند سالقبل از قیام امام حسین (علیه السلام) تن به مصالحه‌ای مشروط با معاویه داداما معاویه عهدشکنی کرد و امام حسن (علیه السلام) را به شهادت رساند و به خلافتغصبی خودش اکتفا نکرد و بعد از مرگش پسرش یزید را به جانشینی خودش گمارد و با اینکار خلافت را تبدیل به سلطنت و پادشاهی کرد و بدعت آشکاری در دین محمّد (صلی اللهعلیه وآله) ایجاد کرد و حکومت نبوی را به اموی تبدیل کرد. در این هنگام بود کهدیگر امام حسین (علیه السلام) دیگر نمی‌توانست سکوت کند و بایستی در برابر این شجرۀخبیثه که بدعت آشکاری را بعد از رحلت رسول گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی (صلی اللهعلیه وآله) گذاشته بودند ایستادگی می‌کرد تا آیندگان بتوانند مسیر اسلام واقعی وحاکمیت مشروع بر امور مردم را پیدا کنند و سنت جدّ گرامی‌اش برای آیندگان حفظ می‌شد و به فنا نمی‌رفت.
بدعتیکه بعد از رحلت رسول گرامی اسلام گذاشته شد وباعث تفرقه مسلمین و باعث شد هر کسی بیاید ادعای خلافت کند در حالی کهخلافت با ولایت گره خورده و هر کس و ناکسی اجازه ورود در این عرصه را ندارد، بلکهبایستی به فرمودۀ پیامبر (صلی الله علیه وآله) عمل می‌کردند و بعد از رحلت آنحضرت، فرمایشات و سفارشات و احکام نابی که آورده بود را فراموش نمی‌کردند و به کنارنمی‌انداختندو از خودشان خلیفه درست نمی‌کردند و بدعت در ادامۀ حکومت رسول خدا ایجاد نمی‌کردند تا کار به معاویه ویزید و کشتار سید جوانان اهل بهشت و سپس نابودی سلسلۀ بنی‌امیه و روی کار آمدن بنی‌عباس و بقیۀظالمان دیگر نمی‌شدند وامّت مسلمین را دچار تفرقه و انحطاط و رنج و گرفتاری نمی‌کردند.
کلیدواژه‌ها: خلافت. سلطنت. محرّم. کربلا. انحراف.
برای مطالعۀ بیشتر به منابع زیر مراجعه نمایید:
مبیّض، موسوعة حیاة الصحابه من کتب التراث، مکتبةالغزالی، ج۶، ص۳۴۷۸.
بلاذری، انساب الاشراف، ۱۹۹۶م، ج۴، ص۲۸۷.
ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ش، ج۳، ص۱۴۱۶.
ابن اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۴۳۳.
ذهبی، سیر أعلام النبلاء، ۱۴۱۴ق، ج۳، ص۱۲۳.
شوکانی، الفوائد المجموعة، [۱۴۱۵ق]، ج۲، ص۴۹۶-۵۱۶.
اسکافی، المعیار و الموازنه، ۱۴۰۲ق، ص۲۱؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۵۹، ص۱۰۳.
عسقلانی، ابن حجر، فتح الباری فی شرح صحیح البخاری، ج۸، ص۱۰۵.
- طباطبائى،محمد حسین، المیزان، ج 4، انتشارات اسلامى، قم، ص 365 - 364.
- قمى مشهدى، محمدبن محمد رضا، کنزالدقائق، ج 4، مؤسسه طبع و نشر وزارتارشاد، چاپ 1، 1411 ه.ق، تهران، ج 3، ص 417 و ج 4، ص 117.
- موسوى، شرف الدین، ترجمه، امامى، محمدجعفر، حق جو و حق شناس، بنیاد معارف اسلامى، چاپ 1، 1373 قم.
- جوادى آملى، عبداللَّه، تفسیر تسنیم،ج 1، اسراء، چاپ 1، 1378، قم، ص 99 - 98.
- جوادى آملى، عبداللَّه، قرآن در قرآن،اسراء، چاپ 2، 1378، قم، صص 350 - 315.
- خسروپناه، عبدالحسین، کلام جدید، مرکزمطالعات و پژوهشهاى فرهنگى حوزه قم، چاپ 1، 1379 قم، ص 239 - 150.
- شهرستانى، سید على، وضوى پیامبر، عروجاندیشه، چاپ 1، 1377، مشهد.
- اصغرى، سید محمد، قیاس و.، کیهان،چاپ 2، 1370 ، تهران.
- قمى، شیخ عباس، تتمة المنتهى، پیامآزادى، چاپ 1، 1379 تهران.
- تیجانى، محمد، اهل سنت واقعى، ج 1 و2، بنیاد معارف اسلامى، چاپ 3، 1374 ، قم.
- نقوى، سید محمد تقى، شرح و تفسیر خطبهغدیر، مرکز تحقیقاتى فرهنگى جلیل، چاپ 1، 1374 تهران.
درباره این سایت